31 Mart 2017 Cuma

Altay Türklerinde Ateşle İlgili İnançlar

Sibirya Türkleri için ateş, yalnızca günlük hayatın bazı ihtiyaçlarına cevap veren bir unsur değil, aynı zamanda bireyi ve aileyi arındırıp her türlü kötülüklerden koruyan bir unsurdur. Ailenin mutlu ve huzurlu yaşamasıyla birlikte tarım ve hayvancılığının durumu da ateşe bağlıdır. Bu yüzden ateşe büyük saygı gösterilmiştir.

> Ateşe çöp atılmaz.
> Ateşin külüne basılmaz. Eski ayda kül dökülmez. Kül akşam veya gece dökülmez. Ateşin külünü temiz, insanların basmayacağı yere dökmek gerekir.
> Ateşin külü döküldükten sonra ateşe ardıç parçaları atılmalıdır.
> Ateşe saçı olarak tereyağı ve diğer yağlı yiyecekler sunulur. İşe yaramayan yiyecek sunulmaz. Ateşe saygı göstergesi olarak yiyecek ocağın üstünden değil, yanından sunulur.
> Ateşin iyeli olduğuna inanıldığı için ona bıçak, makas… gibi keskin uçlu aletler çevrilmez. Ateşin üstündeki kazanda at eti pişirilirken o kazana doğru da bıçak çevrilmez. Aynı zamanda kazandaki et bıçakla alınmaz.
> Ateşe süt saçılmaz. Eğer böyle yapılırsa ateşe süt saçanın ineği sütten kesilir.
> Ateşe tuzlu yiyecek de saçılmaz.
> Ateşi sunulan yiyecek parçaları çifter olarak sunulmalıdır. > İnsanlardan dilenerek alınmış yiyecek parçaları ateşe sunulmamalıdır.
> Ateşe su ve kan dökülmez.
> Ateşte boyalı kağıt parçaları yakılmaz. Bunların ateşi kirleteceğine inanılır.
> Atın eyeri evin içine alındığında, eğerin başını ateşe doğru çevirmek gerekir. Böyle yapılırsa ata faydası olacağına, aksi yapılırsa yani eyer kapıya doğru çevrilirse hayvana zararı olacağına inanılır.
> Ateşe havanın ve el değirmeninin başı çevrilmez. Havanın başı büyük olduğu için ateş iyesinin ondan korkacağı düşünülür.
> Ateş içinde yanan odun parçası olmadan öylece bırakılmaz.
> Ateşte ot yakılmaz. Böyle yapılırsa eve kertenkele, yılan… geleceğine inanılır.
> Eski ayda ateşten kül çıkarılmaz.
> İnsanlar ateşin üstünden birbirlerine bir şeyler alıp vermez.
> Ocak ağaç parçaları veya kayın ağacı köküyle karıştırılır.

.....
Devamı için bkz. İbrahim Dilek "Sibirya Türklerinde Ateşle İlgili İnançlar, Törenler ve Bazı Efsaneler"https://www.facebook.com/groups/trhalkbilimi.grup/1690945187816236/

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Boynuzlu Maral Ana Efsanesi

Cengiz Aytmatov’un Beyaz Gemi adlı romanda Mümin Dede’nin torununa anlattığı Boynuzlu Maral Ana efsanesi Kırgızların Buğu Boyunun beyaz re...