31 Mart 2017 Cuma

Kazak Düğünlerinin Önemli Ritüeli: "Betaşar" (Yüz Açma, Duvak Açma) Töreni

Kazak düğünlerinin önemli ritüellerinden birisi: "Betaşar" (Yüz Açma, Duvak Açma) Töreni

Duvaklı gelin ayakta durur. Güvey tarafından bir delikanlı eline dombıra alıp “betaşar” türküsü söyler. Yüz açmayı yapan delikanlı herkesi bir bir tanıtırken, “bir selam” dediğinde, gelin tazim edip eğilir. “Betaşar” töreni delikanlının gelinin yüzünü açmasıyla sonuçlanır. Böylece
etrafı tıklım tıklım saran meraklı insanlar gelinin yüzünü görmüş olur.

Yüz açmayı yapan delikanlı güveyin anne babasından, yakın akrabalarından, oba aksakallarından gelinin yüz görümlüğünü alır. (1)

***
“Betaşar”, gelin kayınbabasının evine getirildiğinde önce gelini öven şiirlerle başlar. Sonra da nasihatlerle devam eder. Gelini; yeni evi, yeni yuvasıyla tanıştırmak gerekir. Betaşarın bir amacı da budur. Betaşar’ı güveyi tarafından biri söyler. Söyleyici erkek bir şâirdir. Toplumla birlikte gelin de söylenenleri dinler.

Betaşarda gelinin güzelliği, gençliği, gösterişi övüldükten sonra, kocasına nasıl hürmet edeceği, kocasının kardeş ve akrabalarına nasıl davranıp saygı göstereceği, eve gelen misafire nasıl
davranması gerektiği vs. konusunda geline nasihatlerde bulunulur. (2)
.........
1- Ykylaskhan Maglan, "Günümüz Kazakistan'ında Aile İlişkilerindeki Bazı Örfi Uygulamaların Fıkhî Açıdan İncelenmesi"
2- Nergis Biray, "Bet Açma Geleneği ve "Betaşar" Türü"


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Boynuzlu Maral Ana Efsanesi

Cengiz Aytmatov’un Beyaz Gemi adlı romanda Mümin Dede’nin torununa anlattığı Boynuzlu Maral Ana efsanesi Kırgızların Buğu Boyunun beyaz re...