Gürcüler arasında, “Kel Kafalı Kaz Çobanı” terimi “Keloğlan” için kullanılır. (1)
Altay destanlarının karakteristik motifi olan “Tas, Tastarakay” ile Anadolu Türk masallarının ünlü tipi “Keloğlan” aynı kökten gelmektedir. Altaylar'dan Balkanlar'a, bütün Türk dünyasında tanınan karakter, Türk kültürüne has önemli motiflerden biridir. Türk'ün dünya görüşüne göre kellik, köseliğin zıddıdır ve Tanrı kutunu sembolize eder.
Altay’daki kutlu hanların kahramanlıklarını anlatan destanların en fazla ilgi çeken ve en komik olan bölümü, Han'ın Tastarakay olduktan sonraki maceralarının anlatıldığı bölümdür. O bölümde anlatılanlar ile masal kahramanımız Keloğlan arasında çok büyük benzerlikler vardır. Bu benzerlikleri şöyle sıralayabiliriz:
* İkisinin de sadece yaşlı anne-babası veya annesi vardır. Yalnız, Tastarakay’ın ailesi kutlu yaratılmış han soyudur. Keloğlan’ın ailesi ilk bakışta garibandır. Kutlu olduğu sonradan anlaşılır.
* Güçsüz görünmelerine rağmen, en zor engelleri aşarlar.
* Keloğlan ile Tastarakay, karakter olarak birbirine çok benzer. İkisi de kutlu yaratılmıştır. Akıllı, zeki, sevimli, muktedir, dürüst, kötülere karşı acımasız vs.
* İkisi de uykucudur. Tastarakay, bazen altı ay boyunca uyur. Keloğlan’ın annesi, oğlunun tembelliğinden ve uykuculuğundan yakınır.
* Dış görünüşleri birbirine çok benzer. Yamalı, yırtık kıyafetli, başı kepekli, burnu sümüklü, uyuz, kel görünüşlü, güçsüz, takatsiz, komik bir hâldedirler.
* Sazlı sözlü, zekâ yarıştırıcı deyişmelere ve spor müsabakalarına katılırlarve hepsinde mutlaka muvaffak olurlar. (2)
1- Esma Şimşek “Masalların Sembolik Dili Bağlamında ‘Keloğlan Tipi’ Üzerine Bir Değerlendirme
2- Pervin Ergun “Altay Destanlarında ve Anadolu Türk Masallarında Tastarakay-Keloğlan
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder